JSF ve Olay Yakalayıcılar

Bir süredir JSF olay yakalayıcılar (event listeners) la ilgili aklıma takılan bir soru vardı. Jsf gibi tamamen sunucu taraflı olduğu idda edilen bir teknolojide olay yakalama işlemi nasıl gerçekleşiyordu ? Bu durum kullanıcı tarafın da javascript kullanımı gerektirirmiydi ? Eğer gerektiriyorsa o zaman nerde kaldı tamamen sunucu taraflı uygulama geliştirme konsepti ?

Sonuç olarak bu soruya j2ee-tr listesinde Bora Güngören'in verdiği yanıtları derleyerek kısa bir bilgi notu oluşturdum. Faydalı olması dileğiyle...

Olay tetiklenmeleri istemci tarafında javascript veya ajax kullanılarak oluşturulabiliyor. Buradaki anahtar nokta ise bu bileşenlerin JavaScript işlemlerinin sunucu tarafı olay modelinde "değerdeğişikliği" gibi bir faaliyeti olmadığı.

JSF'de tum olay döngüsü sunucu tarafindaki görsel bilesen ağacinda olur. JavaScript ile olay döngüsü ile bağlantılı olabilecek tek sey bir HTTP istegi iletilecekse onun iceriğinin ayarlanmasıdir.

Ama şunu gözardı etmeyelim. Görsel sunuma dair detayları istemcide JavaScript ile değiştirebiliriz. Örnegin bir tabloda silmek istedigimiz bir satırın rengi değişebilir. Ancak bu o satırın silinmesi için bir istek oluşturmaz. Sadece formdaki bir değişkenin değeri (DOM olarak düşünürsek, ağactaki bir nodun degeri) değişmistir.

Form yollandığında bu DOM ağacındaki değer değişikligi önce doğrulanır. Doğrulamadan geçerse sunucudaki görsel bileşen ağacına uygulanır. Bu arada deger degisikligi olayı, vb olaylar işler. Daha sonra formun işlenmesi için olan eylemin (ornegin düğmeye tıklanması) sunucu tarafındaki görsel bileşen ağacındaki dengi olan olay işlenir.

Iste bu olay işleyici modelde yani JavaBean'lerde değişiklik yapar. Veri tabanı yada baska bir şekilde erişilen "esas veri"den silme yada benzeri
işlemler ise burada yapılır. Bu katmanlı yapı sayesinde sisteme bozuk veri giremez ve veriler de bozulamaz.

JSF bu nedenle .NET'den bir kaç gömlek ustun zaten. :-)

JSF'de Sadece render-kit değiştirilerek HTML + JS + AJAX ureten JSF kodu kolayca WAP, XUL, XSLT, vb. çıktı üretir hale getirilebilir. Bunun nedeniuygulamanın sunucuda çalışması. .NET için bu iş bu kadar kolay değil.

Resmin icine AJAX konduğu zaman; AJAX HTTP istek ve yanıtlarının sayfaya anında yansımasını engelleyen bir teknoloji. Bu nedenle siz hala aynı sayfada olduğunuzu sanırken birden fazla HTTP istek/yanıt çevrimi bitmiş oluyor. Bu durumda JSF tarafında gelen bu isteklerin işlenmesini gerekir.

Bu istekler tıpkı az önce anlattığım gibi işlenir. JSF, yani sunucu tarafında özel bir anlamları yoktur. Sunucu istegin AJAX ile gelmesini önemsemez. Sadece bir HTTP isteği olarak görür. Bu isteği işlerken değer değişiklikleri, vb şeyler olabilir. Gorsel bileşenlerde değişiklikler gerekebilir. Bu durumda render-kit tarafından olusturulan HTML farklı olacaktır. İstemcinin de bu durumda "ekranı" güncelleyeceğini bekleriz.

İstemci tarafındaki AJAX'in gelen HTTP yanıtlarını işleme becerisi ile bunu yapacağını biliyoruz.

Dolayisi ile olayları JS oluşturmuş gibi gözükse de aslında olaylar her zaman oldugu gibi JSF çevriminde yani sunucuda islenir. JSF'in kendi olay döngüsünün istemci tarafındaki hiç bir teknoloji ile ilgisi ve bağımlılığı olmaz. Onlarla render-kit ilgilenir.